動詞的靜詞形式動詞的靜詞形式是指動詞兼有靜詞的某些語法特征的形式。它跟動詞一樣支配其它詞，并且具有語態、時態、肯定與否定等形態變化，但不具有“式”的形態變化。動詞的靜詞形式由動詞詞根或詞干綴接動詞的靜詞詞尾構成。據此，動詞的靜詞形式可分為三種：名動詞:gelmek,gitmek,okuma,yazma,geli?,gidi?等。形動詞:gelenadam,tanidikinsan,pi?mi?yemek等。副動詞:gulerekbakmak,gikipgitmek,giderkenaglamak等。動詞的靜詞形式具有兩種語法功能：1、在句子中起名詞、形容詞、副詞等名詞（靜詞）性詞語的作用。名詞：Qali§makinsanlariba?ariyagoturur.Okuma,insaninruhunuzenginle?tirir.形容詞：Kizarmi§patatesistermisiniz?Gittigimizulkedepekgoktanidikdostumuzvar.副詞：Qevreyebakarakyuruyordum.Kugukgocukannesindenayrilirkengokagladi.在主從復合句中起連接主句與從句的作用，從而使土耳其語的表達方式具有很強的靈活性和方便性。因為在土耳其語中，通常不是用連接詞而是多用動詞的靜詞形式（形動詞、副動詞）將從句連接于主句。但在其它語言中一般用連接詞連接主句和從句。例如：---Adamkar?imasadaoturuyor.一BenoadamitaniyorumiBenkar?imasadaoturanadamitaniyorum.NurtenHanimgazetesiniokuduveuyudu.iGazetesiniokuyupuyudu.AyselHanimgantasinialdiveevdengikti.iAyselHanimgantasinialarakevdengikti.X.UNITE/第十單元ADLA§TIRMA/名動詞-mA,-mAk,-（y）I§兼有動詞和名詞的一些語法特征的動詞形式叫做名動詞。它表示行為動作的名稱，在句子中起名詞作用。名動詞在動詞詞根或詞干后綴接名動詞詞尾-mak,-ma,-i?構成。根據詞尾名動詞分為三種:-mak(-mek):gelmek,gitmek,vermek,almak,sevmek等。-ma(-me):dinleme,anlama,okuma,yazma,vurma,bilme等。-i§(-i§,-u§,-u§):gulu§,baki?,diki?,ali?,veri?,ya?ayi?等。名動詞具有名詞和名詞性詞語的所有特征，在句子中做主語和補足語，具有名詞的格，動詞的語態，否定式等形態變化。名動詞沒有時態，式等形態變化，在這一點上，它與動詞不同。-mak(-mek)名動詞詞尾-mak(-mek)綴接在動詞詞根或詞干之后，表示行為動作的名稱：yaz-mak,yaz-dir-mak,yaz-il-mak,yaz-dir-il-mak,bil-mek,bil-dir-mek,bil-in-mek,bil-dir-il-mek,bil-me-mek等。例如：Buak?ammektupyazmakistiyorum.Yabanciogrencileriqinenzor?eykompozisyonyazmaktir.Dogrukararverebilmekiqin,dogrubilgileredinmekgerekli.Sizinleevlenmekvesiziomurboyumutluetmekistiyorum.iyibirogretmenolabilmekiqinqoksabirliolmakgerekir.Hiqbir?eyiqmekistemiyorum.-mak(-mek)gerek/lazim-ma(-me)(+iyelik)gerek/lazim-ma(-me)/-ma(-me)(+iyelik)在動詞詞根或詞干后綴接-ma(-me)構成：yaz-ma,yaz-dir-ma,yaz-il-ma,yaz-dir-il-ma,yaz-ma-ma;bil-me,bil-dir-me,bil-in-me,bil-me-me等。Ulkemizdekiinsanlarinokuma-yazmaoranisonyillardaqokartti.MudurBey,toplantidaqokguzelbirkonu?mayapti.Artikuyanmaveyemekyemevaktigeldi.Okumasiyazmasiolmayaninsanlari?bulamiyorlar.Bugeziyekatilmanizqokyararliolacak.Bebeginsutiqmesaatigeldi.Dersleredevametmemenizsiniftakalmanizanedenolabilir.?嶗(-i§,-u，,-謝)在動詞詞根或詞干后綴接-i?(-i§,-u§,-u§)構成：yaz-i?,yaz-il-15,gor-u§,gir-i?,dik-i?,sat-15,aq-il-15,ya?a-y-i?等。例如：Sabahlarigune§indogu§unu,ak?amlariisegune§inbati?iniseyretmekqokho?umagider.Mudursizingoru§lerinizeqokonemveriyor.Elbisenizindiki?iqokguzel.Yeniyapilanokulunaqili?iyapildi.Benimya?ayi?biqimimkimseyiilgilendirmez.Arabasati?larindabuyukbirarti§var.Mankenlerinyuruyu§leriqokzariftir.Gidi§-donu§uqakbiletlerindeindirimvarmi?ADLA§TIRMA(+iYELIK)+DURUM/名動詞(+領屬詞綴)+格詞綴-mA/-mAk/-(y)I§(+iyelik)+durumMLA河即慎l+YEll10+DURUM-mE/kiyelikl+如neBLi"u-c1Isla頓」提，izJe印日zayiffahnirsdylegiilyururrifi-me-rrsk!1-1-15-A出§■4.，舛-膺/rm//-um/-um-n/'in/-in/-un/-Cir-i/h/-b/-ii/-a/-si/-5b/-^Ij-miE/-niz/*i!Ti：z!'iffiiz/-umuz/-umuz■niz/-riz/-imz/-in'z/-unuz/，血山-Ian/-leri■tan/-ten血｝/-egye-間血-dan/-dpn-zan/-tEn-\hW-yi-la/-ieyla/-yle部*品沖yJmi耶。麟成誑一Mao瘋?旌加蹈負一.依的&,Shi.汩目nsdyfemE?〔地1仙燦他月代對即巾w-'■'、wkkiz)yar,町羿如坦如U那間伊婦由j噩砂伍而偵世On",『iirV以利fotGrH□run貝Mii仙際臉5血dikkat盛§ekiyor.-mA/-mAk/-(y)I§(+iyelik)+賓格-(n)Iiste-/sev-/bil-Bukonudakiqali?malarinizibanagosteriniz.Sadeceoturupkitapokumayi/makistiyorum.BizimleNapoli’yegelmeyidu§unurmusunuz?Seningelmenibekleriz.Kiziminyarimyarimkonu§masiniseviyorum.Onungulu§uherkesindikkatiniqekti.-mA/-mAk(+iyelik)+向格-(y)Aba§la-/kararver-/git-??????.Ankara'yagelmenizegoksevindim.Martayindaku§larAnkara’yadonmeyeba?lar.Yarinerkekarkada§imlayuzmeyegidecegiz.Anneannemonusiksikaramamamakizmi§tir,buseferbanabe§kuru§bilevermedi.-mA/-mAk(+iyelik)+位格-DAfaydavar/kararliBukonuuzerinebirsuredahadu§unmekteyararvar.Ogrencileriminkonsantrasyonunuartirmakiqintenefusegikmaktafaydavar.Affedersiniz,di§ariyagikmanizdaisraretmekzorundayim.-mA/-mAk(+iyelik)+從格-DAnnefretet-/bik-/ho§lan-.???..Herkessinavagirmektenkorkar.Qokdu§unmektenhigho?lanmiyorum.Komu§umunsurekligurultuyapmasindanbiktim.§arkisoylememdenrahatsizolane§imkendinekulaklikalmi§.-mAyl.…mAyAtercihet-Partideonunlakar§ila§mayipartiyehiggitmemeyetercihederim.Yalansoylemeniuzulmeyetercihederiz.Bagirmasinisusmasinatercihederim.DOLAYLIANLATIM(emirkipi)/間接表述“..?〃/-mAdiyeBengeleyimbenimgelmemSengelfseningelmenOgesinfonungelmesiBizgelelimfbizimgelmemizSizgelinfsizingelmenizOnlargelsinlerfonlaringelmeleriyap-gali?-bekle-unut-XI.UNITE/第十一單元副動詞是動詞兼有副詞功能的形式。副動詞沒有人稱、式等形態變化，跟副詞一樣在句子中做補足語。由于這些特點，使它區別于形動詞。副動詞具有語態、肯定與否定等形態變化，在句子中一般起連接作用。副動詞是一個常用的動詞形式。根據意義，副動詞分為五種：?連接副動詞?狀態副動詞?時間副動詞?原因(目的)副動詞?比較(對比)副動詞ULAQLAR/副動詞-(y)Ip/-mAdAn連接副動詞(ba淇amaulaqlar1)連接在同一個時間內以先后秩序發生的兩個行為動作。(連接副動詞連接動詞與動詞。兩個動詞表示的行為動作是在同一個時間內以先后秩序發生的。)連接副動詞的意義與連接詞ve完全相同。因此，經常可以替換使用。-p(-ip,-up,-up)Mehmetqantasinialdivegitti.Mehmetqantasinialipgitti.E?imarabayabindivegitti.E?imarabayabinipgitti.Qocuksutiqtiveuyudu.Qocuksutiqipuyudu.Butunyilboyuderslerineqali?ipsinaviba?ariylaverdi.Babamqokokuyupazkonu?mayiseverdi.Polislerhirsiziyakalayipkarakolagoturduler.Kizimkahvaltisiniyapipevdenqikti.-(y)Ipdur-的特殊之處在于dur-已經失去詞匯意義，表示一種語法意義，即前一動詞所表示事件的持續。Zayifladi,sararipsoldu,aglayipduruyor.iqiniqekipdurma.連接副動詞的否定形式在動詞否定式-ma(-me)的基礎上構成-mAyIp：

gelipgidipveripgelmeyipgelipgidipveripgelmeyipgitmeyipvermeyipbilipgorupokuyupbilmeyipgormeyipokumayipDersegelmeyipuyudun.Arkadakiarabayigormeyipqarpmi?.DortNotai?bittiai?+tekki?iavebi?qokhizli狀態副動詞(durumulaqlari)表示行為動作進行的方式或狀態。在句子中，狀態副動詞跟其它副動詞一樣，也起連接作用。狀態副動詞的種類很多，主要有：-madan(-meden)Buadamlakonu?madansakinkararvermeyiniz.Sizinlegoru§medengeridonmekistemiyorum.Gozleriya?liydi.Banabakmadankonu?mayaqali?iyordu.Parayialmadanbui?iyapmamizmumkundegil.Hiqbirkagidiokumadanimzalamayiniz.Kahvaltiyapmadanaslaevdenqikmam.Havakararmadanyolaqikalim.Yagmuryagiyor,?emsiyealmadanevdenqikma.Busabahgune§dogmadanuyandim.Okulagitmedentumodevlerimiyaptim.MudurBeylegoru§medenbukonudabir?eysoyleyemem.-madan一般與once一詞連用，表示意義“在……之前”。Yatmadanoncebirdu?alsaniyiolur.iyibiri?bulmadan,guzelbirevalmadanonceevlenmekistemiyorum.Tatileqikmadanoncebutuni?lerimibitirmekistiyorum.i?indenayrilmadanonceiyidu§unmelisin.Doktorasinavinagirmedenoncebiryabancidiliqokiyiogrenmeliyim.ULAQLAR/副動詞-(y)ArAk-(y)a’rak(-erek)副動詞-(y)ArAk結構表示方式、伴隨狀態等。例如：Qocukaglayarakvitrindekibutunoyuncaklariistiyordu.Sebnemherzamanmuzikdinleyerekdersqali?ir.Hizliya?ayarakerkenolmekistemem.insanlarsagliklarinadikkatederekomurleriniuzatabilirler.E?imleeskigunlerhakkindakonu?arakuzunsureyuruduk.一些詞化形式包括giderek,isteyerek,istemeyerek,olarak,bilerek等。例如：Halkyoksulveyoksullugugiderekartiyor.人民非常貧窮，并且越來越貧窮。Bilerekbir?eyyapmadim,istemeyerekoldu.我不是有意的，碰巧了。Qagimiz“bilgiqagi”olarakbiliniyor.眾所周知，我們所出的時代是“信息時代”。Olarak動詞ol-的副動詞形式olarak是一種固定的形式(即詞化形式)，具有以下功能：1、使形容詞副詞化，進而充當狀語。例如：Raporuyaziliolaraksunmu?lardi.他們那時已經以書面的形式提交了報告。Belgeleridosyaliolaraksaklamaktasayisizfaydavardir.把文件歸檔收藏好處非常多。2、表示身份、類屬的意義。例如：Bunusanaavukatolarakdegil,arkada?olaraksoyluyorum.我不是以律師而是以朋友的身份跟你說這些。Simdilikbusandigimasaolarakkullaniyorum.我們現在把這個箱子當桌子用。Meyveolaraknevar?水果有哪些？Bazicunlelerde-(y)ArAkkullanamaz.Mesela...ULAQLAR/副動詞-(y)A??.-(y)A-a???-a(-e???-e),(-e???-a)副動詞-(y)A的重疊形式用于表達主句動詞的伴隨方式，可用這種結構的動詞主要有兩種，一種是表示可持續的動作，一種是表示心理狀態。前者相當于漢語的“......著”結構，后者相當于“......地”。KuQukkarde?imaglayaaglayaevegeldi.Sirktepalyaqonunyaptiklarinagulegulebirhalolduk.Muslukbozulmu?,sularakaakaevinhertarafinikaplami?.Sarho?adamdu§ekalkayurumeyeqali?iyordu.Dugundensonraguleoynayaevlerimizegittik.Guleaglayabiromurgeqti.另外，kalakala...kal-(只剩下……)(眼睜睜地，眾目睽睽之下)是固定搭配。Delikanlininbirininelipekaqikmi?,babasinebiraktiysasatipyemi?,kalakalabirpaltosukalmi?.有個年輕人大手大腳，爸爸留下的家當全都變賣用光，只剩下了他的一件大衣。-maya...-maya(-meye...-meye)Konu?mayakonu?mayaQinceyiunuttum.Buyemeklerihiqsevmemamaarkada?iminhatrinaistemeyeistemeyeyedim.Arabakullanmayakullanmayahiqtrafigeqikamazoldum.Kar§ila§tiralim-(y)Ip/-mAdAn-mAyIp/-mAdAn-(y)Ip/-(y)ArAk-(y)ArAk/-(y)A...-(y)AXII.UNITE/第十二單元ULAQLAR/-mA(+iyelik)i^in/-mAkigin-mA(+iyelik)和-mAk加后置詞igin表示目的。例如：-mAkiginki?iayniTatileqikmakiqinGamzehanimdanizinistedim.Sinavigeqmekiqinsorulariqalmaklazim.Qinyemegipi?irmekiqinbiberlazim.Yeniemlakyasasininortayaqikmasiarkaplandaevalmakiginbo?andilar.-mAmAkiginYakalanmamakiqinplanliolmakgerek.Aglamamakiqinkendimizortuttum.YuzunubirdahagormemekiqinTurkiye5yegitmi?.-mA(+iyelik)iginki?ifarkliUniversiteyekayityaptirabilmeniziqinTOMERdiplomasigerekir.Formudoldurmamiqinbanayardimedermisin?BuogretimplaniogrencilerimizindahaTUrkqekonu?malarivedinlemeleriiqinhazirladik.Qocuklaringuvenleoynamalariiginbahqemizebiroyunbahqesiyaptirdik.-mAmA(+iyelik)iginOdaarkada?larininanlamamasiiqinlehqe,Turkiye’deiseQincekonu?abilirsiniz.Arabayiparkederken5defaqarptim.ULACLAR/-mAkuzere1、與-mA